Το Φαράγγι της Σαμαριάς
Το φαράγγι της Σαμαριάς στην Κρήτη είναι ένα ένα θαύμα της φύσης και από τους σημαντικότερους τουριστικούς προορισμούς στο νησί.
Εθνικός Δρυμός ήδη από το 1962 και μέρος του Παγκοσμίου Δικτύου Αποθεμάτων Βιόσφαιρας της UNESCO, το φαράγγι προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο, που έρχονται για να το περπατήσουν και για να θαυμάσουν από κοντά το τοπίο αλλά και το οικοσύστημά του. Μέρος των άγριων βουνών της νοτιοδυτικής Κρήτης στο νομό Χανίων, το φαράγγι της Σαμαριάς είναι η απόλυτη προτεραιότητα για φυσιολάτρεις και πεζοπόρους που επισκέπτονται την περιοχή.
Με μήκος 16 χιλιόμετρα, το φαράγγι της Σαμαριάς είναι το μεγαλύτερο σε μήκος στην Ελλάδα και από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, καθώς και από τα πιο εντυπωσιακά. Το πλάτος του κυμαίνεται από 150 μέτρα έως μόλις 3 στα στενότερα σημεία. Η διαδρομή ξεκινά από τη θέση Ξυλόσκαλο στο οροπέδιο του Ομαλού, σε ύψος 1230 μέτρων, και προσφέρει αξέχαστη θέα, ποικιλία τοπίων και την ευκαιρία να δει κανείς από κοντά τη μοναδική χλωρίδα και πανίδα της περιοχής.
Το να διασχίζει κανείς το φαράγγι της Σαμαριάς είναι εμπειρία από μόνο του, καθώς η διαδρομή περνά κάτω από γκρεμούς εκατοντάδων μέτρων και εντυπωσιακά πέτρινα τοιχώματα. Είναι μια περιπέτεια που βάζει τον πεζοπόρο κατευθείαν στην καρδιά της κρητικής φύσης στα 16 χιλιόμετρα από οροπέδιο μέχρι τις ακτές της Μεσογείου.
Τοποθεσία
Το φαράγγι της Σαμαριάς βρίσκεται στο ελληνικό νησί της Κρήτης και συγκεκριμένα στο νοτιοδυτικό τμήμα του, στο νομό Χανίων.
Το φαράγγι έχει μήκος γύρω στα 16 χιλιόμετρα. Το πλάτος του στις μεγαλύτερες ανοιχτωσιές πλησιάζει τα 150 μέτρα, ενώ στο πιο στενό του σημείο, την τοποθεσία Πόρτες (ή Σιδερόπορτες), δεν ξεπερνά τα 4. Ξεκινά από τη νότια πλευρά του οροπεδίου του Ομαλού, στη θέση Ξυλόσκαλο, σε ύψος περίπου 1230 μέτρων. Προς το τέλος του, βγαίνει σε μια μικρή κοιλάδα, η οποία συνεχίζει μέχρι το χωριό Αγία Ρουμέλη, δίπλα στη θάλασσα.
Το φαράγγι έχει επίσης σημαντικές υψομετρικές διαφορές, με το υψηλότερο σημείο των τοιχωμάτων του να ξεπερνά τα 2000 μέτρα.
Γεωλογία
Φυσικά χαρακτηριστικά
Το φαράγγι της Σαμαριάς σχηματίστηκε κατά την Τεταρτογενή Εποχή, ξεκινώντας από ένα μικρό ποταμό ανάμεσα στα Λευκά Όρη και τον Βολακιά. Οι σχηματισμοί από δολομίτη στην περιοχή ράγισαν στο πέρασμα του χρόνου λόγω παγωμένου νερού και καρστικών φαινομένων, με το αποτέλεσμα να είναι πιο εμφανές στη θέση Γκίγκιλος και στις προαναφερθείσες Πόρτες.
Άγρια ζωή
Ως μέρος Παγκοσμίου Δικτύου Αποθεμάτων Βιόσφαιρας της UNESCO και Εθνικός Δρυμός από το 1963, το φαράγγι της Σαμαριάς είναι το φυσικό περιβάλλον πολλών ειδών, μερικά από τα οποία συναντώνται μόνο στην Κρήτη. Το πιο χαρακτηριστικό ανάμεσά τους είναι φυσικά το κρι-κρι, το κρητικό αγριοκάτσικο που απαντάται μόνο στο φαράγγι και στην ευρύτερη περιοχή των τοπικών βουνών, καθώς και σε μερικά απομονωμένα νησάκια κοντά στις ακτές της Κρήτης.
Το φαράγγι της Σαμαριάς φιλοξενεί επίσης πολλά είδη πουλιών και αποτελεί καταφύγιο για μια τεράστια ποικιλία εντόμων και ερπετών.
Χλωρίδα
Μεγάλη είναι η ποικιλία και των φυτών στο φαράγγι της Σαμαριάς, με αρκετά είδη να είναι επίσης ενδημικά στην Κρήτη ή στη λεκάνη της Μεσογείου. Οι απότομες και σκιασμένες πλαγιές κρύβουν πολλά ιδιαίτερα φυτά στις κόγχες τους και στα ασβεστολιθικά πετρώματα φυτρώνουν, εκτός από τα κρητικά είδη, και οι τυπικοί αλλά εντυπωσιακοί εκπρόσωποι του ορεινού φυτικού βασιλείου, όπως πεύκα και κυπαρίσσια.
Ιστορία και πολιτισμική αξία
Το φαράγγι της Σαμαριάς κατοικούνταν για χιλιάδες χρόνια και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πολυτάραχη και αιματοβαμμένη ιστορία της Κρήτης, κυρίως ως καταφύγιο από εισβολείς και κατακτητές. Η παγκόσμια φήμη του το καθιστά επίσης ως ένα από τα σύμβολα του νησιού, με ξεχωριστή θέση στον πολιτισμό της Κρήτης και της Ελλάδας.
Οικισμοί στην περιοχή χτίστηκαν πρώτη φορά κατά τη βυζαντινή περίοδο και το μέρος παρέμεινε κατοικημένο μέχρι και το 1962, οπότε έγινε η καθιέρωση του Εθνικού Δρυμού και το παλιό χωριό της Σαμαριάς εγκαταλείφθηκε. Έκτοτε, το φαράγγι έχει μετατραπεί σε παγκόσμιο πόλο έλξης, με τη φήμη της ομορφιάς του να προσελκύει πεζοπόρους και φυσιολάτρες από όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης.
Εκτός του ρόλου που διαδραμάτισε κατ’επανάληψη ως καταφύγιο σε περιόδους πολέμου και συγκρούσεων, το φαράγγι συνδέεται επίσης με την ελαιοπαραγωγή της περιοχής. Οι ελιές όχι μόνο αποτελούν σήμα κατατεθέν της ελληνικής αγροτικής ζωής και κουλτούρας, αλλά παράλληλα είναι και το σπίτι για πολλά είδη ζώων και φυτών, καθιστώντας τες μνημείο πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς.
Πεζοπορία στο φαράγγι της Σαμαριάς
Πληροφορίες διαδρομής
Όπως προαναφέρθηκε, το φαράγγι της Σαμαριάς είναι μια διαδρομή 16 χιλιομέτρων μέσα από τα Λευκά Όρη, ξεκινώντας από το Ξυλόσκαλο και καταλήγοντας στην Αγία Ρουμέλη. Η διαδρομή έχει βαθμολογία 4.6 στο AllTrails, ενδεικτική της δημοφιλίας και της ποιότητάς της.
Τι να περιμένετε
Η πεζοπορία στο φαράγγι της Σαμαριάς περνά από δύσβατες τοποθεσίες και έχει θέα στα γύρω βουνά και δάση που πραγματικά κόβει την ανάσα. Ακόμα και στην ακμή της τουριστικής περιόδου, οπότε θα συναντήσετε μεγάλο αριθμό άλλων επισκεπτών, το θέαμα αξίζει τον κόπο.
Με την ολοκλήρωση της διαδρομής, θα βρεθείτε πολύ κοντά στο γραφικό χωριό Αγία Ρουμέλη, όπου θα μπορέσετε να ξεκουραστείτε από τη δύσκολη πεζοπορία και να δοκιμάσετε και την τοπική κουζίνα. Εκτός από το να συνεχίσετε το περπάτημα μετά, η Αγία Ρουμέλη έχει και ένα μικρό λιμάνι από όπου μπορείτε να πάρετε καραβάκι για τη Χώρα Σφακίων.
Συμβουλές
Παρακάτω θα βρείτε μερικές συμβουλές ώστε να έχετε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στο φαράγγι της Σαμαριάς
- Ξεκινήστε νωρίς το πρωί ώστε να αποφύγετε τις πιο ζεστές ώρες της ημέρας και την πολυκοσμία.
- Φορέστε κατάλληλα παπούτσια και άνετα ρούχα, καθώς οι επιφάνειες είναι συχνά ανώμαλες και γλιστερές.
- Φροντίστε για φαγητό και νερό, γιατί η διαδρομή είναι μακριά και κουραστική και θα τα χρειαστείτε.
- Κάντε σύντομα διαλείμματα για ξεκούραση και μη βιάζεστε.
- Σεβαστείτε το προστατευόμενο περιβάλλον της περιοχής.
Πληροφορίες επισκεπτών
Ώρες λειτουργίας και τιμές
Το φαράγγι της Σαμαριάς είναι τυπικά ανοιχτό για τους επισκέπτες από τον Μάιο ως τον Οκτώβριο και από το πρωί ως το βράδυ, αν και ο καιρός μπορεί να επηρεάσει το ωράριο. Η είσοδος είναι 5 ευρώ και δωρεάν για παιδιά μέχρι 15 ετών. Ελέγξτε την επίσημη ιστοσελίδα του φαραγγιού για τα τελευταία νέα και ενημερώσεις.
Καταλύματα
Καθώς είναι Εθνικός Δρυμός, δεν υπάρχουν καταλύματα στο φαράγγι της Σαμαριάς και ούτε επιτρέπεται η κατασκήνωση. Για τη διαμονή σας θα πρέπει να κοιτάξετε στην Αγία Ρουμέλη ή τη Χώρα Σφακίων, ή, αν δεν έχετε πρόβλημα να ξεκινήσετε από πιο μακριά, στα Χανιά ή σε κάποια άλλη από τις πόλεις της Κρήτης. Υπάρχουν επιλογές για όλους.
Πως να φτάσετε
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι να φτάσετε στο φαράγγι της Σαμαριάς. Το λεωφορείο, τοπικό ή από τα Χανιά, είναι συνηθισμένη επιλογή και θα σας αφήσει στο Ξυλόσκαλο, όπου μπορείτε να ξεκινήσετε την κατάβαση. Ο δρόμος από τα Χανιά είναι γύρω στη μιάμιση ώρα και τα δρομολόγια ξεκινούν νωρίς για να ανταποκριθούν στους πεζοπόρους.
Υπάρχουν επίσης οργανωμένα γκρουπ με οδηγούς, τα οποία έχουν το δικό τους πρόγραμμα και ευκολίες.
Εναλλακτικά, μπορείτε να νοικιάσετε αυτοκίνητο, αλλά να έχετε υπ’όψιν ότι δεν είναι εύκολο να παρκάρετε στο Ξυλόσκαλο, ούτε μπορείτε να έχετε όχημα στο τέλος της διαδρομής, οπότε θα πρέπει να βρείτε στη συνέχεια τρόπο να επιστρέψετε πίσω στην εκκίνηση.
Τέλος, αν είστε ορκισμένος πεζοπόρος που ακολουθεί το μονοπάτι Ε4 ή αν μένετε στην περιοχή, υπάρχει πάντα και το περπάτημα, αν και με την μεγάλη διαδρομή που σας αναμένει, είναι μάλλον καλύτερο να μην προσθέσετε και ανάβαση μέχρι το Ξυλόσκαλο.
